Start-up Heritage Development Trust

Renovating and repurposing key neglected heritage buildings in Haverfordwest to revive a sense of place

Haverfordwest Heritage is a non-profit development trust that aims to sympathetically renovate and repurpose key neglected heritage buildings in Haverfordwest and bring them back into use for community benefit.

The organisation is governed by a dedicated team of volunteers who have many years of professional experience in a number of fields. A small staff manage the day-to-day running of the organisation and also work closely with a Community Advisory Group. The Advisory Group includes among its members architects, planners, historians and the local people behind the restoration of the Old Post Office in Haverfordwest, which is now home to Haverhub – a thriving multi-space community arts, culture and events venue.

With the help of the AHF’s Heritage Development Trusts (HDTs) programme - made possible by a strategic partnership with The National Lottery Heritage Fund - Haverfordwest Heritage was established in 2023 and was subsequently able to begin working on its ambitious plans to revitalise Haverfordwest. Focusing on the historic town centre, it aims to revive heritage buildings and repurpose them for new uses that meet local needs, creating a better place to live, work, learn and visit.

In the first of a pipeline of heritage-regeneration projects to be developed by Haverfordwest Heritage under the HDTs programme, Temperance Hall is being given a new lease of life as the Print Palace.

Spotlight project: Temperance Hall

Located at the top of the historic high street in Haverfordwest, this Grade II listed building dates back to 1888. Built by the local Temperance Society, it was originally designed to accommodate 600 people in the main hall and would house activities to encourage abstinence from drinking alcohol. Throughout its long history, it has also served as a cinema, wartime billet and canteen, bingo hall, tax office and Freemasons’ Hall. However, after these many incarnations, the heritage building has been unused, unloved and empty since 2009.

Temperance Hall is currently undergoing restoration and will be repurposed as a community printworks, which will be called Plas Gwasg - in English, the Print Palace. The reimagined building will be leased to a local printmaker and will comprise a fully equipped printmaking studio with a concessionary coffee shop, along with retail space and a small temporary exhibition area. It is hoped that the lower ground floor will be rented to a social enterprise using a supported employment model to provide ancillary or technical services to the printmakers. The public will also be able to access the building to engage with the printmakers and their work, and to partake in a programme of events and activities, including exhibitions, classes, workshops and wellbeing sessions.

This project has been made possible through the UK Government’s Community Ownership Fund, with additional AHF grant funding and cashflow loan support through the Heritage Impact Fund. Further funding has been provided by Pembrokeshire County Council through the UK Government’s Shared Prosperity Fund, as well as the Sir John Perrot Trust.

With fundraising currently underway, the final phase of works on Temperance Hall is anticipated to commence early next year, which will move Haverfordwest Heritage one step closer to completing its first project.

It is intended that the doors to the Print Palace will be open to the public in autumn-winter 2026. The income generated from the building’s new use will help to sustain the organisation and enable it to explore future projects to transform Haverfordwest’s empty historic buildings into vibrant new spaces for the community.

For more information, please visit the Haverfordwest Heritage website.

Treftadaeth Hwlffordd

Hwlffordd, Sir Benfro, Cymru

Ymddiriedolaeth Datblygu Treftadaeth Newydd

Adnewyddu ac ail-bwrpasu adeiladau treftadaeth allweddol sydd wedi’u hesgeuluso yn Hwlffordd i adfywio ymdeimlad o le

Mae Treftadaeth Hwlffordd yn ymddiriedolaeth datblygu nid-er-elw sy’n anelu at adnewyddu ac ail-bwrpasu adeiladau treftadaeth allweddol sydd wedi’u hesgeuluso yn Hwlffordd mewn ffordd addas a’u hailddefnyddio er budd y gymuned.

Caiff y sefydliad ei lywodraethu gan dîm ymroddedig o wirfoddolwyr sydd â blynyddoedd lawer o brofiad proffesiynol mewn nifer o feysydd. Mae nifer fach o staff yn rheoli’r gwaith o weithredu’r sefydliad o ddydd i ddydd ac yn gweithio’n agos gyda Grŵp Cynghori Cymunedol hefyd. Mae’r Grŵp Cynghori yn cynnwys penseiri, cynllunwyr, haneswyr, a’r bobl leol y tu ôl i’r gwaith a wnaed i adfer yr Hen Swyddfa Bost yn Hwlffordd, sydd bellach yn gartref i Haverhub – lleoliad aml-ofod ffyniannus ar gyfer y celfyddydau, diwylliant, a digwyddiadau cymunedol.

Gyda chymorth rhaglen Ymddiriedolaethau Datblygu Treftadaeth y Gronfa Treftadaeth Bensaernïol – a wnaed yn bosibl gan bartneriaeth strategol â Chronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol – sefydlwyd Treftadaeth Hwlffordd yn 2023 ac wedi hynny roedd yn gallu dechrau gwaith ar ei chynlluniau uchelgeisiol i adfywio Hwlffordd. Gan ganolbwyntio ar ganol y dref hanesyddol, ei nod yw adfywio adeiladau treftadaeth a’u hail-bwrpasu ar gyfer defnyddiau newydd sy’n diwallu anghenion lleol, gan greu lle gwell i fyw, gweithio, dysgu ac ymweld ag ef.

Y cyntaf o gyfres o brosiectau adfywio treftadaeth i’w datblygu gan Dreftadaeth Hwlffordd o dan raglen Ymddiriedolaethau Datblygu Treftadaeth, mae Neuadd Ddirwest yn cael ei hailwampio i fod yn waith printio cymunedol o’r enw Plas Gwasg.

Prosiect sbotolau: Neuadd Ddirwest

Wedi’i leoli ar ben y stryd fawr hanesyddol yn Hwlffordd, mae’r adeilad rhestredig Gradd II hwn yn dyddio’n ôl i 1888. Wedi’i adeiladu gan y Gymdeithas Ddirwest leol, fe’i cynlluniwyd yn wreiddiol i ddarparu lle i 600 o bobl yn y brif neuadd a byddai’n gartref i weithgareddau i annog unigolion i ymatal rhag yfed alcohol. Drwy gydol ei hanes hir, mae hefyd wedi gwasanaethu fel sinema, llety a ffreutur yn ystod amser rhyfel, neuadd fingo, swyddfa dreth, a Neuadd y Seiri Rhyddion. Fodd bynnag, ar ôl iddo gael ei ddefnyddio mewn sawl ffordd wahanol, mae’r adeilad treftadaeth hwn wedi bod yn wag ac nid yw wedi cael ei ddefnyddio ers 2009.

Mae Neuadd Ddirwest yn cael ei hadfer ar hyn o bryd a bydd yn cael ei hail-bwrpasu fel gwaith argraffu cymunedol, a fydd yn cael ei alw’n Plas Gwasg — yn Saesneg, ‘the Print Palace’. Bydd yr adeilad ar ei newydd wedd yn cael ei brydlesu i wneuthurwr printiau lleol a bydd yn cynnwys stiwdio argraffu wedi’i chyfarparu’n llawn gyda siop goffi â chostau is, ynghyd â lle manwerthu ac ardal arddangosfa dros dro fach. Y gobaith yw y bydd y llawr gwaelod isaf yn cael ei rentu i fenter gymdeithasol gan ddefnyddio model cyflogaeth â chymorth i ddarparu gwasanaethau ategol neu dechnegol i’r gwneuthurwyr printiau. Bydd y cyhoedd hefyd yn gallu cael mynediad i’r adeilad i ymgysylltu â’r gwneuthurwyr printiau a’u gwaith, a chymryd rhan mewn rhaglen o ddigwyddiadau a gweithgareddau, gan gynnwys arddangosfeydd, dosbarthiadau, gweithdai, a sesiynau llesiant.

Mae’r prosiect hwn wedi bod yn bosibl diolch i Gronfa Perchnogaeth Gymunedol Llywodraeth y DU, gyda chyllid grant ychwanegol a benthyciad llif arian drwy’r Gronfa Effaith Treftadaeth gan y Gronfa Treftadaeth Bensaernïol. Mae Cyngor Sir Penfro wedi darparu rhagor o gyllid drwy Gronfa Ffyniant Gyffredin Llywodraeth y DU, yn ogystal ag Ymddiriedolaeth Syr John Perrot.

Mae arian yn cael ei godi ar hyn o bryd a disgwylir i gam olaf y gwaith ar Neuadd Ddirwest gychwyn ddechrau’r flwyddyn nesaf, a fydd yn symud Treftadaeth Hwlffordd un cam yn nes at gwblhau ei phrosiect cyntaf.

Y bwriad yw y bydd drysau Plas Gwasg ar agor i’r cyhoedd yn hydref neu gaeaf 2026. Bydd yr incwm a gynhyrchir o ddefnydd newydd yr adeilad yn helpu i gynnal y sefydliad a’i alluogi i archwilio prosiectau yn y dyfodol i drawsnewid adeiladau hanesyddol gwag Hwlffordd yn ofodau newydd a bywiog ar gyfer y gymuned.

Am ragor o wybodaeth, ewch i wefan Treftadaeth Hwlffordd.